🛒 Το καλάθι του σούπερ μάρκετ 2020–2025: Οι αυξήσεις, τα αίτια και οι αντοχές των νοικοκυριών

Η καθημερινότητα των νοικοκυριών τα τελευταία πέντε χρόνια έχει αλλάξει ριζικά. Το «καλάθι του σούπερ μάρκετ», άλλοτε έννοια ρουτίνας, εξελίχθηκε σε μείζον κοινωνικό ζήτημα. Από το 2020 μέχρι το 2025 οι αυξήσεις είναι εμφανείς σε όλα τα επίπεδα, με τις οικογένειες να αναπροσαρμόζουν συνεχώς τις συνήθειές τους.

📊 Τα στοιχεία της ακρίβειας 2020–2025

• 2020 → 2021: μικρή μείωση (–0,3%).

• 2021 → 2022: μεγάλη αύξηση (+10,2% ΔΤΚ, +9,5% μέσος ετήσιος πληθωρισμός).

• 2022 → 2023: μείωση του ρυθμού, αλλά οι τιμές παρέμειναν υψηλές.

• 2023 → 2024: σημαντικές αυξήσεις σε ορισμένα βασικά αγαθά (+19,3% στα φρούτα).

• 2024 → 2025: σχετική αποκλιμάκωση (+0,25% στα τρόφιμα Ιούνιος–Ιούνιος, ΔΤΚ +2,5% τον Μάιο 2025).

👩‍👦 Το κόστος ανά νοικοκυριό

Επειδή οι δείκτες τιμών δείχνουν ποσοστιαίες μεταβολές και όχι απόλυτα ποσά, ακολουθούν ενδεικτικές προσεγγίσεις:

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: Αν το 2020 ξόδευε ~200€ τον μήνα στο σούπερ μάρκετ, το 2022 το ποσό ξεπέρασε τα 220€, το 2023 έφτασε κοντά στα 240€, ενώ το 2025 κινείται γύρω στα 245–250€.

• Τετραμελής οικογένεια: Από ~600€ το 2020, εκτοξεύτηκε στα 660–680€ το 2022, ξεπέρασε τα 720€ το 2023, και σήμερα αγγίζει τα 740–750€.

• Πολύτεκνη οικογένεια (6 άτομα και άνω): Από ~900–950€ το 2020, σκαρφάλωσε πάνω από 1.050€ το 2022, άγγιξε τα 1.150€ το 2023 και σήμερα ξεπερνά τα 1.200€.

👉 Δηλαδή, ενώ οι ποσοστιαίες αυξήσεις φαίνονται μικρές τα τελευταία χρόνια, το συνολικό βάρος για μια πολύτεκνη οικογένεια είναι πολλαπλάσιο σε σχέση με έναν άνθρωπο που ζει μόνος.

❌ Τα τρία βασικά αίτια

⚡ Ενεργειακή κρίση και διεθνείς εξελίξεις

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η αστάθεια στη Μέση Ανατολή αύξησαν σημαντικά το κόστος ενέργειας, επηρεάζοντας την παραγωγή και τη μεταφορά αγαθών.

💶 Υψηλός ΦΠΑ

Ο ΦΠΑ στα τρόφιμα παραμένει στο 13%–24%. Άλλες χώρες προχώρησαν σε μειώσεις, όμως στην Ελλάδα το ζήτημα δεν αντιμετωπίστηκε με αντίστοιχες παρεμβάσεις.

🛑 Περιορισμένοι ελεγκτικοί μηχανισμοί

Η αγορά χαρακτηρίζεται από ολιγοπωλιακή δομή, με αποτέλεσμα οι αυξήσεις να περνούν εύκολα στον καταναλωτή. Μέτρα όπως το «Καλάθι του Νοικοκυριού» είχαν περισσότερο επικοινωνιακό χαρακτήρα παρά ουσιαστική επίδραση στις τελικές τιμές.

📈 Η αύξηση από Ιανουάριο 2025 μέχρι σήμερα

• Γενική αύξηση τιμών τροφίμων +0,25% στο εξάμηνο Ιαν.–Ιούν. 2025.

• Ο ΔΤΚ τον Μάιο 2025 διαμορφώθηκε στο +2,5%, με τον εναρμονισμένο στο +3,3%.

Η αποκλιμάκωση είναι εμφανής σε σχέση με την περίοδο 2021–2022, ωστόσο οι καταναλωτές εξακολουθούν να επιβαρύνονται.

📌 Συμπέρασμα

Το «καλάθι του σούπερ μάρκετ» παραμένει βαρίδι για κάθε νοικοκυριό. Παρά τη μείωση του ρυθμού αύξησης, οι τιμές δεν επέστρεψαν ποτέ στα επίπεδα του 2020. Ο μοναχικός καταναλωτής πληρώνει περίπου 50€ παραπάνω τον μήνα, η τετραμελής οικογένεια γύρω στα 150€, ενώ οι πολύτεκνες οικογένειες πάνω από 250€–300€.

Η κυβέρνηση έχει μπροστά της την πρόκληση να αντιμετωπίσει τα τρία βασικά ζητήματα: κόστος ενέργειας, ΦΠΑ και αποτελεσματικότητα ελέγχων. Χωρίς αποφασιστικές κινήσεις, η ακρίβεια θα παραμένει το πιο σταθερό… προϊόν στο ελληνικό ράφι.