👨‍👩‍👧‍👦 Πολύτεκνοι στην Ελλάδα: Τι σημαίνει, ποια τα προνόμια – Πραγματικότητα ή «χαρτί χωρίς αντίκρισμα»;

Η πολυτεκνία είναι για την Ελλάδα μια ιστορική αξία, μια κοινωνική επιλογή που σε άλλες εποχές τιμούταν με ηθική και υλική στήριξη. Σήμερα, εν μέσω δημογραφικής κρίσης, το ερώτημα επανέρχεται: Τι πραγματικά απολαμβάνουν οι πολύτεκνοι στην Ελλάδα; Είναι τα προνόμια επαρκή ή απλώς προσχηματικά;

📌 Ποιος θεωρείται πολύτεκνος;

Σύμφωνα με τον Ν.1910/1944 και τον μεταγενέστερο Ν.860/1979, πολύτεκνη θεωρείται κάθε οικογένεια με τέσσερα (4) τουλάχιστον ζώντα τέκνα, είτε εξ αίματος είτε με υιοθεσία.

Το πολυτεκνικό καθεστώς διατηρείται ισοβίως, ακόμη κι όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν, υπό προϋποθέσεις.

🏛 Φορείς στήριξης: ΟΠΕΚΑ και ΟΠΕΚΕΠΕ

✅ ΟΠΕΚΑ (Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης)

Ο κύριος φορέας που αποδίδει επιδόματα και κοινωνικά βοηθήματα στους πολύτεκνους.

📥 Κύρια επιδόματα:

Επίδομα	Ποσό / μήνα	Κριτήρια
Επίδομα παιδιού (Α21)	70–140 €/παιδί	Εισοδηματικά
Επίδομα γέννας	3.500 € εφάπαξ	Ειδικά για πολύτεκνους
Στεγαστική συνδρομή	50–70 € / μήνα	Πολύτεκνες μονογονεϊκές
Εισιτήρια μετακίνησης	Έκπτωση 50 %	Σε ΜΜΜ & ΚΤΕΛ
Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά	30 % στα άτομα & οχήματα	Με πολυτεκνική κάρτα

🌿 ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων)

Παρότι κυρίως αγροτικός φορέας, ο ΟΠΕΚΕΠΕ:

• Χορηγεί πολυτεκνικά μόρια για γεωργικές επιδοτήσεις (Βιολογικά, Νέοι Αγρότες κ.λπ.)

• Ευνοεί πολύτεκνους σε κατανομές δικαιωμάτων ενίσχυσης

• Θεωρεί την πολυτεκνία κοινωνικό κριτήριο για προτεραιότητες π.χ. στις αποζημιώσεις, κατανομές γης, κ.ά.

🎓 Άλλα προνόμια στην Ελλάδα

🏫 Εκπαίδευση

• Μετεγγραφές φοιτητών: Προτεραιότητα για τα παιδιά πολύτεκνων οικογενειών

• Μειωμένα δίδακτρα σε ιδρύματα ή ωδεία

• Πρόσθετη μοριοδότηση σε Πανελλαδικές εξετάσεις (ειδικές περιπτώσεις)

🏥 Υγεία

• Προτεραιότητα στα νοσοκομεία για εξετάσεις (σε κάποιες δομές)

• Δωρεάν φάρμακα ή χαμηλότερη συμμετοχή (ανάλογα με τα εισοδήματα)

💼 Εργασία – Δημόσιο

• Μοριοδότηση σε προσλήψεις ΑΣΕΠ

• Ποσοστώσεις σε διαγωνισμούς του Δημοσίου

• Προτεραιότητα σε κοινωνικές κατοικίες / εργατικές κατοικίες

🚗 Μετακινήσεις – Οχήματα

• Μειωμένα διόδια σε μερικές Εγνατία Οδό, Ιόνια Οδό (κατά τόπους)

• Έκπτωση 50 % στα ΜΜΜ (Αθήνα – Θεσσαλονίκη)

• Ακτοπλοϊκά: 30 % στα εισιτήρια και στο αυτοκίνητο (εφόσον δηλωμένο ως πολυτεκνικό van)

• Προνομιακές θέσεις στάθμευσης σε μερικούς δήμους

🇪🇺 Τι ισχύει στην Ευρώπη;

Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα με ειδικά μέτρα υπέρ της πολυτεκνίας. Αλλά η ένταση και αποτελεσματικότητα των μέτρων διαφέρει:

Χώρα	Ποσοστό επιδόματος	Στήριξη ανά παιδί	Σημαντικές παροχές
Πολωνία	800 zł (~190 €/παιδί)	Χωρίς εισοδηματικά κριτήρια	Καθολικό μηνιαίο επίδομα
Γαλλία	~130–250 €/παιδί	Κλιμακούμενο	Φοροαπαλλαγές + εκπαιδευτικά bonus
Ουγγαρία	Ειδικά φορολογικά μπόνους	Μηδενικοί φόροι για μητέρες	Δωρεάν στέγη & δάνεια
Ιταλία	100–200 €/παιδί	Εισοδηματικά κλιμάκια	Καθολική υποστήριξη πολυτεκνίας
Ελλάδα	70–140 €/παιδί	Με εισοδηματικά κριτήρια	Πολλά «θεωρητικά» προνόμια αλλά ανεπαρκής εφαρμογή

🤔 Τελικά, τι απολαμβάνουν οι πολύτεκνοι στην Ελλάδα;

Αν και θεσμικά η Ελλάδα θεωρείται φιλοπολύτεκνη χώρα, στην πράξη πολλά μέτρα:

• Είναι συμβολικά (έκπτωση 30% σε μια ακτοπλοϊκή διαδρομή)

• Συνοδεύονται από γραφειοκρατία

• Απαιτούν εισοδηματικά κριτήρια ή παλινωδίες κάθε κυβέρνησης

• Δεν οδηγούν σε πραγματική ενίσχυση της οικογένειας

Οι οργανώσεις πολυτέκνων επισημαίνουν πως το κράτος τιμά την πολυτεκνία με λόγια, αλλά όχι με πράξεις. Και δυστυχώς, οι δημογραφικές μελέτες επιβεβαιώνουν το αποτέλεσμα: 🟣 η Ελλάδα πεθαίνει δημογραφικά, με κάτω από 1,4 παιδιά ανά γυναίκα.

📣 Επίλογος

Η πολυτεκνία είναι θυσία, προσφορά και πνευματική επιλογή. Αν θέλουμε να έχει μέλλον ο ελληνισμός, τα λόγια δεν αρκούν. Χρειάζονται ουσιαστικά κίνητρα, χωρίς εισοδηματικά φίλτρα, με σεβασμό στους ανθρώπους που επιλέγουν να μεγαλώσουν όχι ένα, αλλά τέσσερα, πέντε, ή και περισσότερα παιδιά.

📍 Πολιτεία, κοινωνία και Ευρώπη οφείλουν να επανεξετάσουν τον ρόλο της πολυτεκνίας – όχι ως βάρος, αλλά ως επένδυση στο μέλλον 🇬🇷👶🌍