🎬 Σαν σήμερα έφυγε ο Μιχάλης Κακογιάννης - Ο σκηνοθέτης που έδωσε ελληνική ψυχή στο παγκόσμιο σινεμά

25 Ιουλίου 2011. Ο Μιχάλης Κακογιάννης αφήνει την τελευταία του πνοή στην Αθήνα. Μαζί του κλείνει ένα κεφάλαιο που έγραψε χρυσές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού και διεθνούς κινηματογράφου. Ήταν ο δημιουργός που μετέφερε τον «Ζορμπά» στα πέρατα της Γης, ο σκηνοθέτης που μετέτρεψε την αρχαία τραγωδία σε σύγχρονο οπτικό έπος, ο καλλιτέχνης που έκανε τον κινηματογράφο όχημα ελληνικής ταυτότητας.

📍 Από τη Λεμεσό στο Λονδίνο, κι από εκεί στην αιωνιότητα

Ο Μιχάλης Κακογιάννης γεννήθηκε στις 11 Ιουνίου 1922 στη Λεμεσό της Κύπρου, τότε υπό βρετανική κυριαρχία. Σπούδασε νομικά στο Λονδίνο, αλλά σύντομα ακολούθησε τη φωνή της καρδιάς του: τη δραματική τέχνη. Φοίτησε στη Royal Academy of Dramatic Art και εργάστηκε ως ηθοποιός και παραγωγός στο BBC. Στα τέλη της δεκαετίας του ’40 ήρθε στην Ελλάδα με σκοπό να δημιουργήσει. Και δημιούργησε.

🎥 Ο «Ζορμπάς» που έγινε Ελλάδα

Το όνομά του ταυτίστηκε με τον «Αλέξη Ζορμπά» (1964), μια ταινία-σταθμό στην ιστορία του σινεμά. Με πρωταγωνιστή τον Άντονι Κουίν, σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη, και βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Νίκου Καζαντζάκη, ο Κακογιάννης δεν παρουσίασε απλώς έναν ήρωα – παρουσίασε την ελληνική ψυχή: απλή, βαθιά, ελεύθερη, τραγική και χορευτική μαζί.

Η ταινία απέσπασε 3 Όσκαρ, ενώ ήταν υποψήφια για 7 συνολικά, μεταξύ αυτών και για Σκηνοθεσίας, Ταινίας και Διασκευασμένου Σεναρίου — όλα δια χειρός Κακογιάννη.

🏛 Τραγωδία στο σελιλόιντ

Ο Κακογιάννης δεν φοβήθηκε την αρχαία κληρονομιά – την προσέγγισε με σεβασμό και οικουμενικότητα. Γύρισε κινηματογραφικές διασκευές της Ηλέκτρας (1962), των Τρωάδων (1971), και της Ιφιγένειας (1977). Έργα υψηλής αισθητικής και δραματουργίας, με διεθνείς συμμετοχές και σπουδαίες ερμηνείες από Κατίνα Παξινού, Ειρήνη Παππά, Κώστα Καζάκο και άλλους.

Οι ταινίες αυτές δεν ήταν απλώς αναπαραστάσεις, αλλά μεταφυσικές εμπειρίες της μοίρας, του καθήκοντος και του θρήνου, που συνδέουν την αρχαιότητα με τη σύγχρονη ελληνική ταυτότητα.

🌍 Η Ελλάδα στον κόσμο

Ο Μιχάλης Κακογιάννης ήταν από τους λίγους δημιουργούς που κατάφεραν να προβάλουν την Ελλάδα διεθνώς χωρίς γραφικότητα. Ανέδειξε τα τοπία, τη μουσική, τις αντιθέσεις, τη γλώσσα, μα πάνω απ’ όλα την ανθρώπινη υπόσταση του Έλληνα. Γι’ αυτό και οι ταινίες του συνεχίζουν να προβάλλονται σε φεστιβάλ, σχολές κινηματογράφου και μουσεία παγκοσμίως.

🏛 Πολιτιστική παρακαταθήκη

Το 2004, ίδρυσε το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το οποίο συνεχίζει να δραστηριοποιείται στον πολιτιστικό χώρο, προσφέροντας σκηνή σε νέους δημιουργούς και φιλοξενώντας θεατρικές παραστάσεις, προβολές και διαλέξεις. Ένα «σπίτι τέχνης» που φέρει το όνομά του και το ήθος του.

🕯 Τέλος εποχής

Στις 25 Ιουλίου 2011, ο Κακογιάννης έφυγε ήσυχα, μα η παρακαταθήκη του βροντοφωνάζει ακόμη. Δεν ήταν απλώς σκηνοθέτης. Ήταν μεταφραστής πολιτισμών, ποιητής της εικόνας, σκαπανέας του ελληνικού κινηματογράφου.

🎞 Τον θυμόμαστε με ευγνωμοσύνη

Σαν σήμερα, 14 χρόνια μετά, ο Μιχάλης Κακογιάννης εξακολουθεί να εμπνέει. Το έργο του παραμένει ζωντανό, τόσο στις κινηματογραφικές αίθουσες όσο και στις ψυχές εκείνων που τον γνώρισαν μέσα από τις εικόνες και τις λέξεις του. Γιατί οι μεγάλοι δημιουργοί δεν πεθαίνουν — ζουν εκεί που η τέχνη γίνεται αθανασία.