Μαίρη Αρώνη: Η αρχοντική κυρία του ελληνικού θεάτρου

Σαν σήμερα, στις 16 Ιουλίου 1992, έφυγε από τη ζωή μία από τις πιο ξεχωριστές μορφές του ελληνικού θεάτρου: η Μαίρη Αρώνη. Μια ηθοποιός με μοναδικό ήθος, διακριτικότητα και αριστοκρατική παρουσία, που υπηρέτησε με συνέπεια την τέχνη της τόσο στη σκηνή όσο και, σποραδικά, στον κινηματογράφο.

Απόφοιτος του Εθνικού, μαθήτρια της Κοτοπούλη

Γεννημένη στην Αθήνα το 1914 (κατ’ άλλες πηγές το 1916), η Μαίρη Αρώνη σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ βρέθηκε από νωρίς κοντά στη Μαρίκα Κοτοπούλη, με την οποία έκανε τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα το 1935. Το θεατρικό της ταλέντο αναγνωρίστηκε αμέσως: με εκφραστική λιτότητα, πνευματική παρουσία και σπάνιο μέτρο, ξεχώρισε ήδη από τις πρώτες της ερμηνείες.

Το 1934 παντρεύτηκε τον ηθοποιό Θεόδωρο Αρώνη, με τον οποίο συνυπήρξαν στη ζωή και το σανίδι. Η σχέση τους υπήρξε βαθιά και δημιουργική, έως τον θάνατό του το 1957.

Στο σανίδι: 50 χρόνια πρωταγωνίστρια

Η Αρώνη υπήρξε για δεκαετίες βασικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου, αλλά και συν-θιασάρχης με δικό της θίασο από το 1944 έως και τη δεκαετία του 1960. Συνεργάστηκε με κορυφαίους σκηνοθέτες και ηθοποιούς, ανέβασε ελληνικά και ξένα έργα, δίδαξε στην Εθνική Σχολή Θεάτρου και άφησε το αποτύπωμά της σε ολόκληρες γενιές καλλιτεχνών.

Πολυπρόσωπη και ευέλικτη, ερμήνευσε με την ίδια επιτυχία τη Σεραφίνα στο Τριαντάφυλλο στο Στήθος του Ουίλιαμς, την Έντα Γκάμπλερ του Ίψεν, τη βασίλισσα Ελισάβετ στον Μαρία Στιούαρτ του Σίλερ, αλλά και τη Μαντώ Μαυρογένους στην ομώνυμη παράσταση του 1971. Ξεχωριστή θέση είχε η Λυσιστράτη του Αριστοφάνη, την οποία ενσάρκωσε σε τρεις διαφορετικές φάσεις της ζωής της (1957, 1969 και 1980), δίνοντας τρεις εκδοχές της ίδιας γυναίκας με διαφορά ερμηνευτικής ωριμότητας.

Η τελευταία της μεγάλη θεατρική στιγμή ήρθε το 1982, όταν πρωταγωνίστησε στο έργο Η Χαρτοπαίχτρα του Δημήτρη Ψαθά στο Εθνικό Θέατρο, σε μια ερμηνεία που αποθεώθηκε από κοινό και κριτικούς.

Στον κινηματογράφο: Λίγη φιλμογραφία, ισχυρό αποτύπωμα

Αν και δεν επιδίωξε να χτίσει καριέρα στη μεγάλη οθόνη, η Μαίρη Αρώνη πρωταγωνίστησε σε πέντε ταινίες που διασώζουν το στίγμα της υποκριτικής της:

• Το σταυροδρόμι του πεπρωμένου (1954) – μια από τις πρώτες της εμφανίσεις στον κινηματογράφο.

• Μικροί και Μεγάλοι εν Δράσει (1963) – ως Μαριάννα Παπασταύρου, μια δυναμική κυρία με αυστηρή αλλά κωμική παρουσία.

• Μια τρελή, τρελή οικογένεια (1965) – η περίφημη «Πάστα Φλώρα», ρόλος που έγινε εμβληματικός και ιδιαίτερα αγαπητός στο κοινό.

• Η γυναίκα μου τρελάθηκε (1966) – σε έναν ρόλο με χιούμορ και ελαφρότητα.

• Φουσκοθαλασσιές (1966) – τελευταία της εμφάνιση στον κινηματογράφο, ως αρχοντική φιγούρα σε μια κοινωνική ταινία της εποχής.

Ακόμα και με τόσο περιορισμένη φιλμογραφία, η τηλεοπτική επανάληψη της «Πάστα Φλώρας» τη σύστησε σε νεότερες γενιές και ανέδειξε το ιδιότυπο, ευγενές κωμικό της ταλέντο.

Ήθος, σεμνότητα, παράδειγμα

Η Μαίρη Αρώνη απέφευγε τη δημοσιότητα και τις φθηνές προβολές. Δεν απασχόλησε ποτέ τα μέσα με την προσωπική της ζωή, ούτε έκανε «θόρυβο» για τους ρόλους ή τις διακρίσεις της. Όσοι τη γνώρισαν κάνουν λόγο για μια γυναίκα «χαμηλών τόνων, με σπάνια ευγένεια και βαθιά καλλιέργεια».

Αποσύρθηκε από τη σκηνή με αξιοπρέπεια και πέθανε σε ηλικία 77 ετών, στις 16 Ιουλίου 1992, αφήνοντας πίσω της μια παρακαταθήκη ήθους και ποιότητας.

Η μνήμη της ζωντανή

Σήμερα, περισσότερο από τρεις δεκαετίες μετά τον θάνατό της, η Μαίρη Αρώνη παραμένει ένα σύμβολο υποκριτικής αξιοπρέπειας και πνευματικής παρουσίας. Αντιπροσώπευσε μια σχολή θεάτρου στην οποία η τέχνη προείχε του εγωισμού, και το κοινό αναγνώριζε τον δημιουργό όχι από τη φωνή του αλλά από τη σιγή του.

Στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου, η Αρώνη δεν είναι απλώς ένα όνομα: είναι μία εποχή.