🎙️ Μάνος Ελευθερίου: Ο στιχουργός της μνήμης και της ψυχής

Ο Μάνος Ελευθερίου (1938–2018) υπήρξε μία από τις πιο πολυσχιδείς και εμβληματικές προσωπικότητες της ελληνικής πνευματικής ζωής. Ποιητής, στιχουργός, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ραδιοφωνικός παραγωγός, άφησε ανεξίτηλη σφραγίδα στον λόγο και στο τραγούδι.

📍 Γέννηση & Πορεία

• Γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου στις 12 Μαρτίου 1938.

• Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν.

• Από τα νεανικά του χρόνια ασχολήθηκε με το γράψιμο, το θέατρο, τη ζωγραφική και την επιμέλεια εκδόσεων.

• Πέθανε στις 22 Ιουλίου 2018, αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό.

🖋️ Συγγραφικό έργο

📚 Πεζογραφία

Έγραψε νουβέλες και μυθιστορήματα με ιστορική και κοινωνική θεματολογία, όπου συχνά συναντάμε την Ελλάδα του εμφυλίου, της προσφυγιάς και της μνήμης.

Κύρια έργα:

• Το άγγιγμα του χρόνου (1994 – νουβέλα)

• Ο καιρός των χρυσανθέμων (2004 – Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος)

• Η γυναίκα που πέθανε δύο φορές (2006)

• Άνθρωπος στο πηγάδι (2008)

• Πριν απ’ το ηλιοβασίλεμα (2011)

• Φαρμακείον Εκστρατείας (2016)

🎭 Θέατρο

Ασχολήθηκε με τη δραματουργία από νεαρή ηλικία και έγραψε αρκετά θεατρικά έργα, πολλά από τα οποία έμειναν ανέκδοτα ή ανέβηκαν σποραδικά.

🎼 Το τραγούδι: Το πιο οικείο του πρόσωπο

Ο Μάνος Ελευθερίου υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς στιχουργούς του ελληνικού τραγουδιού, με περισσότερους από 400 στίχους που μελοποιήθηκαν από κορυφαίους συνθέτες και τραγουδήθηκαν από όλες τις μεγάλες φωνές.

Συνεργασίες:

• Γιάννης Μαρκόπουλος

• Μίκης Θεοδωράκης

• Σταύρος Κουγιουμτζής

• Δημήτρης Παπαδημητρίου

• Ηλίας Ανδριόπουλος

• Θάνος Μικρούτσικος

• Μάνος Λοΐζος

• Χρήστος Λεοντής

Εμβληματικά τραγούδια:

• Μαλαματένια λόγια

• Το παλικάρι έχει καημό

• Θεσσαλονίκη

• Μες στις θαμπές καμάρες

• Ο χαμένος τα παίρνει όλα

• Στων αγγέλων τα μπουζούκια

• Άμλετ της σελήνης

Τα τραγούδια του είναι ποιητικά, στοχαστικά και συχνά υπαρξιακά, με λόγο που συνδυάζει το λυρικό στοιχείο με το συλλογικό τραύμα.

📻 Ραδιόφωνο – Αρχείο – Παράδοση

Εργάστηκε για δεκαετίες και ως ραδιοφωνικός παραγωγός και ερευνητής, με ιδιαίτερη αφοσίωση στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού και του θεάτρου. Η γνώση του γύρω από τα πρόσωπα και τις αφανείς πτυχές της ελληνικής καλλιτεχνικής ζωής ήταν αξιοθαύμαστη.

🏅 Βραβεία & Τιμές

• Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (2005)

• Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών

• Επίτιμος Δημότης Ερμούπολης

• Τιμητικές διακρίσεις από πολλούς φορείς για το σύνολο της προσφοράς του.

🕊️ Παρακαταθήκη

Ο Μάνος Ελευθερίου υπήρξε μια μορφή παράλληλα λαϊκή και λόγια, με έργο που ένωσε το ευρύ κοινό με τη λογοτεχνία, το ποίημα με το τραγούδι, τη μνήμη με την τέχνη. Άνθρωπος ευγενής και διακριτικός, έφυγε σιωπηλά, όπως έζησε — αλλά άφησε μια κραυγή που δεν σβήνει:

«Δεν έχω λόγια να σου πω, μ’ ένα τραγούδι μόνο ζω...»